Panowanie nad sobą

6

2  Nie wywyższaj samego siebie w zamiarach swej duszy,

by twoja dusza nie została porwana jak bawół 6 ,2  W niektórych wydaniach w. 5 ,15b otrzymuje oznaczenie 6 ,1 , stąd pozorny brak tego wiersza. Wiersz trudny, różnie popr. i tłum. Hebr.: „Nie oddawaj siebie w moc swojej żądzy”. Sens: panuj nad sobą..

3 Liście zmarnujesz, owoce zniszczysz

i pozostaniesz jak uschłe drzewo.

4 Zła skłonność zgubi tego, który jej nabył,

i uczyni go pośmiewiskiem dla jego wrogów.

Przyjaciele

5 Miła mowa przyciąga przyjaciół,

a język uprzejmy – miłe słowa.

6 Żyjących z tobą w pokoju niech będzie wielu,

ale doradców – jeden na tysiąc!

7 Jeżeli chcesz mieć przyjaciela, zdobądź go po próbie,

a niezbyt szybko mu zaufaj!

8 Bywa bowiem przyjaciel, ale tylko na czas jemu dogodny,

nie pozostanie nim w dzień twego ucisku.

9 Bywa przyjaciel, który przechodzi do nieprzyjaźni

i wyjawia wasz spór na twoją hańbę.

10 Bywa przyjaciel, ale tylko jako towarzysz stołu,

nie pozostanie nim w dniu twego ucisku.

11 W powodzeniu twoim będzie jak [drugi] ty,

z domownikami twymi będzie w zażyłości.

12 Jeśli zaś zostaniesz poniżony, stanie przeciw tobie

i skryje się przed twym obliczem.

13 Oddal się od swoich nieprzyjaciół,

a miej się na baczności przed swymi przyjaciółmi.

14 Wierny przyjaciel potężną obroną,

kto go znalazł, skarb znalazł.

15 Za wiernego przyjaciela nie ma odpłaty

ani równej wagi za wielką jego wartość.

16 Wierny przyjaciel jest lekarstwem życia;

znajdą go bogobojni.

17 Bogobojny dobrze pokieruje swoją przyjaźnią,

bo jaki jest on, taki i jego przyjaciel.

Zdobywanie mądrości

18 Dziecko, od młodości troszcz się o karność,

a do siwizny znajdziesz mądrość.

19 Jak oracz i siewca przystępuj do niej

i czekaj na dobre jej plony;

trochę się utrudzisz, pracując nad nią,

a wnet będziesz spożywał jej owoce.

20 Jakże bardzo surowa jest dla nieuków,

a lekkoduch w niej nie wytrwa.

21 Jak potężny kamień próby 6 ,21  Duży, okrągły kamień, którym młodzież, przez podnoszenie, próbowała swych sił. go przytłoczy

i nie będzie zwlekał z jej odrzuceniem.

22 Mądrość bowiem jest w zgodzie ze swą nazwą 6 ,22  Hebr. termin tu użyty (musar) wiąże się z czynnościami: „pouczać”, „karać”, „zwracać uwagę”. Zachodzi tu gra słów hebr.; mądrość tak pojęta nakłada pewne więzy (moser), krępując złe skłon-ności, dlatego wielu nie chce jej dostrzec; musar – wg innego źródłosłowu znaczy „oddalony”.

i nie dla wielu jest dostrzegalna.

23 Słuchaj, dziecko, i przyjmij moją myśl,

a rady mojej nie odrzucaj!

24 Włóż nogi w jej dyby,

a szyję w jej obrożę!

25 Poddaj swój kark i dźwignij ją,

a nie zżymaj się na jej więzy!

26 Całą duszą do niej podejdź

i dróg jej przestrzegaj ze wszystkich sił!

27 Idź w jej ślady i szukaj, a da ci się poznać,

gdy zaś ją posiądziesz, nie porzucaj jej!

28 Na koniec bowiem znajdziesz w niej odpoczynek,

a to ci się w radość obróci.

29 Dyby jej będą dla ciebie potężną osłoną,

a obroża jej – szatą zaszczytną.

30 Złota bowiem jest na niej 6 ,30  „Na niej” – hebr.: „jarzmo jej”; „purpury” – element wystroju przybytku (Wj 26 ,1 ), szat arcykapłana (Wj rozdz. 28 ; 39 ), objaw królewskiego przepychu (Est 1 ,6 ; 8 ,15 ) i symbol wierności Prawu (Lb 15 ,38 ). ozdoba,

a więzy jej splecione z fioletowej purpury.

31 Jak szatę zaszczytną ją przywdziejesz,

jak wieniec radości 6 ,31  Hebr.: „zaszczytny”. włożysz na siebie.

32 Dziecko, jeżeli zechcesz, będziesz wykształcony,

jeśli się przyłożysz, zdolny będziesz zrobić wszystko.

33 Jeżeli będziesz lubił słuchać, nauczysz się,

i jeśli nakłonisz ucha, będziesz mądry.

34 Stań na zgromadzeniu starszych:

a [jeśli] ktoś jest mądry, przyłącz się do niego!

35 Chętnie słuchaj wszelkiej mowy Bożej,

a przysłowia rozumne niech nie ujdą twej uwagi!

36 Jeżeli ujrzysz kogoś mądrego, już od wczesnego rana idź do niego,

a stopa twoja niech ściera progi drzwi jego!

37 Rozmyślaj nad zarządzeniami Pana

i do Jego przykazań zawsze pilnie się przykładaj!

On sam umocni twe serce,

a upragniona mądrość będzie ci dana 6 ,37  Inni tłum.: „a pragnienie mądrości będzie zaspokojone”..