Wychowanie

30

1  Kto miłuje swego syna, często używa na niego rózgi,

aby na końcu mógł się nim cieszyć.

2 Kto wychowuje swego syna, będzie miał z niego pociechę

i dumny będzie z niego między znajomymi.

3 Kto kształci swego syna, budzi zazdrość u wroga,

a wobec przyjaciół będzie się nim cieszył.

4 Skończył życie jego ojciec, ale jakby nie umarł,

gdyż podobnego sobie zostawił.

5 Za swego życia widzi [go] rozradowany,

a przy zgonie nie doznaje smutku.

6 Przeciwnikom zostawił mściciela,

a przyjaciołom – okazującego wdzięczność.

7 Ten rozpieszcza swego syna, kto opatruje jego rany,

któremu na każdy jego krzyk wzruszają się wnętrzności.

8 Koń nie ujeżdżony jest narowisty,

a syn zostawiony samemu sobie staje się zuchwały.

9 Pieść dziecko, a wprawi cię w osłupienie,

baw się z nim, a sprawi ci smutek.

10 Nie śmiej się razem z nim, abyś nie został wraz z nim zasmucony

i abyś na koniec nie zgrzytał zębami.

11 W młodości nie dawaj mu zbytniej swobody 30 ,11  Kilka rkp dod.: „i nie pobłażaj jego złym czynom, naginaj mu karku w czasie młodych lat”.,

12 okładaj razami boki jego, gdy jest niedojrzały,

aby gdy zmężnieje, nie odmówił ci posłuchu.

13 Wychowuj swego syna i wdrażaj go do pracy,

abyś się nie zachwiał skutkiem jego haniebnego życia.

Zdrowie i bogactwo

14 Więcej wart biedny o zdrowiu i sile

niż bogacz w ciele udręczonym [chorobą].

15 Zdrowie i siła lepsze są niż wszystko złoto,

a mocne ciało niż niezmierny majątek.

16 Nie ma większego bogactwa nad zdrowie ciała,

a dobrobyt nie przewyższa radości serca.

17 Lepsza jest śmierć niż przykre życie

i lepszy wieczny odpoczynek niż długotrwała choroba.

18 Łakocie położone przed zamkniętymi ustami

są jak stosy żywności leżące na grobie 30 ,18  Jest to aluzja do pogańskiego zwyczaju składania zmarłym ofiar z pokarmu; hebr.: „przed bożkiem”, co jest bardziej zgodne z następnym wierszem..

19 Na cóż się przyda ofiara z owoców bożkowi?

Nie będzie przecież jadł ani czuł zapachu –

tak jest z tym, kogo Pan doświadcza.

20 Patrzy oczami i wzdycha,

jak wzdycha eunuch obejmujący dziewicę 30 ,20  Tekst różnie zachowany w rkp hebr. i gr.; różnie popr..

Radość

21 Nie wydawaj duszy na pastwę smutku

ani nie zadręczaj się mędrkowaniem.

22 Radość serca – to życie człowieka,

a wesołość męża przedłuża dni jego.

23 Przetłumacz sobie samemu 30 ,23  Według hebr.; gr.: „oszukuj swą duszę”; kilka rkp: „miłuj swą duszę”., pociesz swoje serce

i oddal długotrwały smutek od siebie;

bo smutek zgubił wielu

i nie ma z niego żadnego pożytku.

24 Zazdrość i gniew skracają dni,

a zmartwienie sprowadza przedwczesną starość.

25 Serce pogodne szczęśliwe jest też przy posiłkach 30 ,25  Wiersz różnie tłum.; hebr.: „sen zadowolonego jest jak przysmak”.,

troszczy się o pokarm dla siebie.