PRZEDMOWA Wielu już starało się ułożyć opowiadanie o zdarzeniach , które się dokonały pośród nas , tak jak nam je przekazali ci , którzy od początku byli naocznymi świadkami i sługami słowa . Postanowiłem więc i ja zbadać dokładnie wszystko od pierwszych chwil i opisać ci po kolei , dostojny Teofilu , abyś się mógł przekonać o całkowitej pewności nauk , których ci udzielono . NARODZENIE I ŻYCIE UKRYTE JANA CHRZCICIELA I JEZUSA PRZED NARODZENIEM Zapowiedź narodzenia Jana Za czasów Heroda , króla Judei , żył pewien kapłan , imieniem Zachariasz , z oddziału Abiasza . Miał on żonę z rodu Aarona , a na imię było jej Elżbieta . Oboje byli sprawiedliwi wobec Boga i postępowali nienagannie według wszystkich przykazań i przepisów Pańskich . Nie mieli jednak dziecka , ponieważ Elżbieta była niepłodna ; oboje zaś byli już posunięci w latach . Kiedy w wyznaczonej dla swego oddziału kolei pełnił służbę kapłańską przed Bogiem , jemu zgodnie ze zwyczajem kapłańskim przypadł los , żeby wejść do przybytku Pańskiego i złożyć ofiarę kadzenia . A cały lud modlił się na zewnątrz w czasie kadzenia . Naraz ukazał mu się anioł Pański , stojący po prawej stronie ołtarza kadzenia . Przeraził się na ten widok Zachariasz i strach padł na niego . Lecz anioł rzekł do niego : « Nie bój się Zachariaszu ! Twoja prośba została wysłuchana : żona twoja Elżbieta urodzi ci syna , któremu nadasz imię Jan . Będzie to dla ciebie radość i wesele ; i wielu z jego narodzenia cieszyć się będzie . Będzie bowiem wielki w oczach Pana ; wina i sycery pić nie będzie i już w łonie matki napełniony będzie Duchem Świętym . Wielu spośród synów Izraela nawróci do Pana , Boga ich ; on sam pójdzie przed Nim w duchu i mocy Eliasza , żeby serca ojców nakłonić ku dzieciom , a nieposłusznych - do usposobienia sprawiedliwych , by przygotować Panu lud doskonały ». Na to rzekł Zachariasz do anioła : « Po czym to poznam ? Bo ja jestem już stary i moja żona jest w podeszłym wieku ». Odpowiedział mu anioł : « Ja jestem Gabriel , który stoję przed Bogiem . A zostałem posłany , aby mówić z tobą i oznajmić ci tę wieść radosną . A oto będziesz niemy i nie będziesz mógł mówić aż do dnia , w którym się to stanie , bo nie uwierzyłeś moim słowom , które się spełnią w swoim czasie ». Lud tymczasem czekał na Zachariasza i dziwił się , że tak długo zatrzymuje się w przybytku . Kiedy wyszedł , nie mógł do nich mówić , i zrozumieli , że miał widzenie w przybytku . On zaś dawał im znaki i pozostał niemy . A gdy upłynęły dni jego posługi kapłańskiej , powrócił do swego domu . Potem żona jego , Elżbieta , poczęła i pozostawała w ukryciu przez pięć miesięcy . « Tak uczynił mi Pan - mówiła - wówczas , kiedy wejrzał łaskawie i zdjął ze mnie hańbę w oczach ludzi ». Zwiastowanie Maryi W szóstym miesiącu posłał Bóg anioła Gabriela do miasta w Galilei , zwanego Nazaret , do Dziewicy poślubionej mężowi , imieniem Józef , z rodu Dawida ; a Dziewicy było na imię Maryja . Anioł wszedł do Niej i rzekł : « Bądź pozdrowiona , pełna łaski , Pan z Tobą , [ błogosławiona jesteś między niewiastami ]». Ona zmieszała się na te słowa i rozważała , co miałoby znaczyć to pozdrowienie . Lecz anioł rzekł do Niej : « Nie bój się , Maryjo , znalazłaś bowiem łaskę u Boga . Oto poczniesz i porodzisz Syna , któremu nadasz imię Jezus . Będzie On wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego , a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca , Dawida . Będzie panował nad domem Jakuba na wieki , a Jego panowaniu nie będzie końca ». Na to Maryja rzekła do anioła : « Jakże się to stanie , skoro nie znam męża ?» Anioł Jej odpowiedział : « Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię . Dlatego też Święte , które się narodzi , będzie nazwane Synem Bożym . A oto również krewna Twoja , Elżbieta , poczęła w swej starości syna i jest już w szóstym miesiącu ta , która uchodzi za niepłodną . Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego ». Na to rzekła Maryja : « Oto Ja służebnica Pańska , niech Mi się stanie według twego słowa !» Wtedy odszedł od Niej anioł . Nawiedzenie W tym czasie Maryja wybrała się i poszła z pośpiechem w góry do pewnego miasta w [ pokoleniu ] Judy . Weszła do domu Zachariasza i pozdrowiła Elżbietę . Gdy Elżbieta usłyszała pozdrowienie Maryi , poruszyło się dzieciątko w jej łonie , a Duch Święty napełnił Elżbietę . Wydała ona okrzyk i powiedziała : « Błogosławiona jesteś między niewiastami i błogosławiony jest owoc Twojego łona . A skądże mi to , że Matka mojego Pana przychodzi do mnie ? Oto , skoro głos Twego pozdrowienia zabrzmiał w moich uszach , poruszyło się z radości dzieciątko w moim łonie . Błogosławiona jesteś , któraś uwierzyła , że spełnią się słowa powiedziane Ci od Pana ». Magnificat Wtedy Maryja rzekła : « Wielbi dusza moja Pana , i raduje się duch mój w Bogu , moim Zbawcy . Bo wejrzał na uniżenie Służebnicy swojej . Oto bowiem błogosławić mnie będą odtąd wszystkie pokolenia , gdyż wielkie rzeczy uczynił mi Wszechmocny . Święte jest Jego imię - a swoje miłosierdzie na pokolenia i pokolenia [ zachowuje ] dla tych , co się Go boją . On przejawia moc ramienia swego , rozprasza [ ludzi ] pyszniących się zamysłami serc swoich . Strąca władców z tronu , a wywyższa pokornych . Głodnych nasyca dobrami , a bogatych z niczym odprawia . Ujął się za sługą swoim , Izraelem , pomny na miłosierdzie swoje - jak przyobiecał naszym ojcom - na rzecz Abrahama i jego potomstwa na wieki ». Maryja pozostała u niej około trzech miesięcy ; potem wróciła do domu . NARODZENIE I ŻYCIE UKRYTE Narodzenie Jana Dla Elżbiety zaś nadszedł czas rozwiązania i urodziła syna . Gdy jej sąsiedzi i krewni usłyszeli , że Pan okazał tak wielkie miłosierdzie nad nią , cieszyli się z nią razem . Ósmego dnia przyszli , aby obrzezać dziecię , i chcieli mu dać imię ojca jego , Zachariasza . Jednakże matka jego odpowiedziała : « Nie , lecz ma otrzymać imię Jan ». Odrzekli jej : « Nie ma nikogo w twoim rodzie , kto by nosił to imię ». Pytali więc znakami jego ojca , jak by go chciał nazwać . On zażądał tabliczki i napisał : « Jan będzie mu na imię ». I wszyscy się dziwili . A natychmiast otworzyły się jego usta , język się rozwiązał i mówił wielbiąc Boga . I padł strach na wszystkich ich sąsiadów . W całej górskiej krainie Judei rozpowiadano o tym wszystkim , co się zdarzyło . A wszyscy , którzy o tym słyszeli , brali to sobie do serca i pytali : « Kimże będzie to dziecię ?» Bo istotnie ręka Pańska była z nim . Benedictus Wtedy ojciec jego , Zachariasz , został napełniony Duchem Świętym i prorokował , mówiąc : « Niech będzie uwielbiony Pan , Bóg Izraela , że nawiedził lud swój i wyzwolił go , i moc zbawczą nam wzbudził w domu sługi swego , Dawida : jak zapowiedział to z dawien dawna przez usta swych świętych proroków , że nas wybawi od nieprzyjaciół i z ręki wszystkich , którzy nas nienawidzą ; że miłosierdzie okaże ojcom naszym i wspomni na swoje święte Przymierze - na przysięgę , którą złożył ojcu naszemu , Abrahamowi , że nam użyczy tego , iż z mocy nieprzyjaciół wyrwani bez lęku służyć Mu będziemy w pobożności i sprawiedliwości przed Nim po wszystkie dni nasze . A i ty , dziecię , prorokiem Najwyższego zwać się będziesz , bo pójdziesz przed Panem torując Mu drogi ; Jego ludowi dasz poznać zbawienie [ co się dokona ] przez odpuszczenie mu grzechów , dzięki litości serdecznej Boga naszego . Przez nią z wysoka Wschodzące Słońce nas nawiedzi , by zajaśnieć tym , co w mroku i cieniu śmierci mieszkają , aby nasze kroki zwrócić na drogę pokoju ». Chłopiec zaś rósł i wzmacniał się duchem , a żył na pustkowiu aż do dnia ukazania się przed Izraelem .
Tzn. życia, cudów i nauki Jezusa. Autor ma na myśli przede wszystkim Apostołów; por.
;
.
Był on prawdopodobnie chrześcijaninem, Jego tytuł wskazuje na wysokiego urzędnika w administracji rzymskiej. Zob. Wstęp.
W tradycji żydowskiej pozakanonicznej istnieje wiele analogicznych zapowiedzi narodzin wielkich mężów (Abraham, Izaak, Mojżesz). Mówi się zatem o tzw. anuncjacyjnym gatunku literackim pozabiblijnym. W nurcie tej tradycji znajdują się również Łukaszowe opisy historycznych faktów zwiastowania, narodzin i dziecięctwa zarówno Jana Chrzciciela, jak i Jezusa.
Kapłani byli podzieleni na 24 oddziały (zmiany), z których każdy pełnił służbę w świątyni przez tydzień. Oddział Abiasza był ósmy (
).
Z powodu bardzo dużej liczby kapłanów każdy z nich mógł tylko raz w życiu złożyć tę ofiarę, w dniu wyznaczonym przez losowanie. Ofiara polegała na odnowieniu ognia i spaleniu wonności przed wejściem do Miejsca Najświętszego. Kadzenie to odbywało się przed ofiara poranną i po ofierze wieczornej.
"Wina..." -
Wg tradycji żydowskiej Eliasz miał przyjść namaścić Mesjasza. Tekst przytoczony:
Bezpłodność uchodziła u Izraelitów za karę Bożą i hańbę - por.
Od poczęcia Jana.
Słowa "z rodu Dawida" odnoszą się do Józefa, o czym świadczy konstrukcja całego zdania oraz teksty równoległe:
. Aluzja do pochodzenia Maryi z rodu Dawida: zob.
. Wyraźnie o przynależności Maryi do tego pokolenia mówią dopiero św. Justyn i św. Ignacy Antiocheński.
Dosł.: "raduj się", "wesel się" - gr. Pozdrowienie; odpowiednik hebr.: "pokój z tobą". Może aluzja do
. Słowa umieszczone w nawiasie - brak ich w niektórych kodeksach - zostały wprowadzone w celu zharmonizowania tego opisu z
Albo aluzja do tego, że Maryja, aczkolwiek już zaręczona, w chwili zwiastowania nie korzysta jeszcze z pełni praw małżeńskich i tylko tę sytuację ma na myśli, albo odwołuje się do wcześniej uczynionego i już obejmującego całe życie Maryi postanowienia trwania w dziewictwie.
Albo: "dlatego też, co się narodzi z Ciebie, będzie nazwane Świętym, Synem Bożym".
Dzisiejsze Ain-Karim, 7 km na zachód od Jerozolimy.
Zob. przypis do
Tego hymnu nie należy uważać za stenograficzne powtórzenie słów Maryi, lecz za swobodna konstrukcję literacką, ułożoną później na tle tej wypowiedzi, w oparciu o pewne prawzory z ST - stąd tak typowe dla tamtej poezji paralelizmy - z szczególnym nawiązaniem do
. Inne reminiscencje z ST:
. Wszystkie czasowniki opisujące działanie Boga można uważać bądź za aluzje do konkretnych wydarzeń z historii Izraela, bądź widzieć w nich ogólne stwierdzenie przedstawiające stosunek Boga do jakichkolwiek i kiedykolwiek żyjących ludzi. Podobnie jest z hymnem Zachariasza z
. - Po dziękczynieniu (w. 68-75) następuje wizja przyszłości (w. 76-79). Reminiscencje z ST;
Dosł.: "podniósł róg zbawienia".
Zob.
Jedno z tych "streszczeń" (summaria), które są typowe dla stylu Łukasza i których jest więcej w Dz. Zob. Wstęp do Dz.
biblia, biblia online, pismo święte, pismo święte online, twoja biblia, ewangelia, stary testament, nowy testament, księga, księgi, prorocy, słowo boga