Proroctwo o siedemdziesięciu tygodniach

1 W pierwszym roku Dariusza z rodu Medów, syna Artakserksesa 9 ,1  W tekście hebr. Achaszwerosz. Być może imię to należy rozumieć jako „Kserkses”., sprawującego władzę nad królestwem chaldejskim, 2 w roku pierwszym jego panowania, ja, Daniel, dociekałem w Pismach liczby lat, które objawił Pan prorokowi Jeremiaszowi, że ma się dopełnić siedemdziesiąt lat 9 ,2  Jr 25 ,11 ; 29 ,10 . spustoszenia Jerozolimy. 3 Zwróciłem więc swe oblicze do Pana Boga, oddając się modlitwie i błaganiu w postach, pokucie i popiele.

Modlitwa Daniela 9,4-19 Wyznanie grzechów społeczności, typu midraszowego (por. przyp. do 3,26-45), dodane być może do księgi dopiero przez ostatniego redaktora.

4 I modliłem się do Pana, Boga mojego, wyznawałem i mówiłem: O Panie, Boże mój, wielki i straszliwy, który dochowujesz wiernie przymierza tym, co Ciebie kochają i przestrzegają Twoich przykazań. 5 Zgrzeszyliśmy, zbłądziliśmy, popełniliśmy nieprawość i zbuntowaliśmy się, odstąpiliśmy od Twoich przykazań. 6 Nie byliśmy posłuszni Twoim sługom, prorokom, którzy przemawiali w Twoim imieniu^s do naszych królów, do naszych przywódców, do naszych przodków i do całej ludności kraju. 7 U Ciebie, Panie, sprawiedliwość, a u nas wstyd na twarzach, jak to jest dziś u nas – mieszkańców Judy i Jerozolimy, i całego Izraela, u bliskich i dalekich, we wszystkich krajach, dokąd ich wypędziłeś z powodu niewierności, jaką Ci okazali. 8 Panie! Wstyd na naszych twarzach, naszych królów, naszych przywódców i naszych ojców, bo zgrzeszyliśmy przeciw Tobie. 9 Ale Pan, Bóg nasz, jest miłosierny i okazuje łaskawość, mimo że zbuntowaliśmy się przeciw Niemu 10 i nie słuchaliśmy głosu Pana, Boga naszego, by postępować według wskazań, które nam dał przez swoje sługi, proroków. 11 Cały Izrael przekroczył Twoje Prawo i pobłądził, nie słuchając Twego głosu. Spadło 9 ,11  Dosł.: „rozlało się”. na nas przekleństwo [poparte] przysięgą, które zostało zapisane w Prawie Mojżesza, sługi Bożego; zgrzeszyliśmy bowiem przeciw Niemu. 12 Spełnił więc słowo, jakie wypowiedział przeciw nam i naszym władcom, którzy panowali nad nami, że sprowadzi na nas wielkie nieszczęście, jakiego nie było pod całym niebem, a jakie spadło na Jerozolimę. 13 Tak jak zostało napisane w Prawie Mojżesza, przyszło na nas całe to nieszczęście; nie przebłagaliśmy Pana, Boga naszego, odwracając się od naszych występków i nabywając znajomości Twej prawdy. 14 Czuwał więc Pan nad nieszczęściem i sprowadził je na nas, bo Pan, Bóg nasz, jest sprawiedliwy we wszystkich swych poczynaniach, my zaś nie usłuchaliśmy Jego głosu. 15 A teraz, Panie, Boże nasz, który wyprowadziłeś swój naród z ziemi egipskiej mocną ręką, zyskując sobie imię, jakie trwa do dziś: zgrzeszyliśmy i popełniliśmy nieprawość. 16 Panie, według Twojego miłosierdzia, niech ustanie Twój zapalczywy gniew nad Twoim miastem, Jerozolimą, nad Twoją świętą górą. Bo z powodu naszych grzechów i przewinień naszych przodków stała się Jerozolima i lud Twój przedmiotem szyderstwa u wszystkich wokół nas. 17 Teraz zaś, Boże nasz, wysłuchaj modlitwy Twojego sługi i jego błagań i rozjaśnij swe oblicze nad świątynią, która leży zniszczona – ze względu na Ciebie, Panie! 18 Nakłoń, mój Boże, swego ucha i wysłuchaj! Otwórz swe oczy i zobacz nasze spustoszenie i miasto, nad którym wzywano Twego imienia. Albowiem zanosimy modlitwy do Ciebie, opierając się nie na naszej sprawiedliwości, ale ufni w Twoje wielkie miłosierdzie. 19 Usłysz, Panie! Odpuść, Panie! Panie, zwróć uwagę i działaj niezwłocznie, przez wzgląd na siebie samego, mój Boże! Bo Twojego imienia wzywano nad Twym miastem i nad Twym narodem.

Wyjaśnienie proroctwa o tygodniach

20 Gdy jeszcze mówiłem i modliłem się, wyznając grzechy swoje, swojego narodu, Izraela, i składając przed Panem, Bogiem moim, błagania za świętą górę mojego Boga, 21 gdy więc jeszcze wymawiałem [słowa] modlitwy, mąż Gabriel, którego spostrzegłem przedtem 9 ,21  „Przedtem” – por. 8 ,1 .15 -18 ; „lecąc pośpiesznie” – tłum. przybliżone. W ten sposób wyrażano szybkie przekazywanie zleceń Bożych ludziom przez aniołów. W apokaliptyce aniołowie często wyjaśniają tajemne widzenia lub proroctwa., przybył do mnie, lecąc pośpiesznie, w porze wieczornej ofiary. 22 Przybył, rozmawiał ze mną i powiedział: Danielu, wyszedłem teraz, by ci dać całkowite zrozumienie. 23 Gdy zacząłeś błagalne modlitwy, wypowiedziano słowo, ja zaś przybyłem, by ci je oznajmić. Ty jesteś bowiem [mężem] 9 ,23  Dod. wg 10 ,11 .19 . umiłowanym. Przeniknij więc słowo i zrozum widzenie:

24 Ustalono siedemdziesiąt tygodni 9 ,24  Zarówno w proroctwie Jeremiasza, jak i w Księdze Daniela tygodnie oznaczają najprawdopodobniej okresy siedmioletnie. Podczas gdy Jr (25 ,11 ; 29 ,10 ) miał na uwadze okres niewoli babilońskiej i czas uwolnienia z niej, zbiegający się z czasem odnowienia, po niewoli aktualizowano to proroctwo w świetle prądów apokaliptycznych, nadając mu sens wyraźnie eschatologiczno-mesjański. Punktem wyjścia zapowiedzi eschatologicznych są u Daniela wypadki współczesne, zwiastujące bliskie ich nadejście. Mimo podawania konkretnych liczb tygodni-lat autor myśli, jak się wydaje, raczej okresami niż dokładną liczbą lat. Toteż ponawiane próby ustalenia na podstawie proroctwa ścisłej chronologii (do śmierci Chrystusa, do zburzenia Jerozolimy) zawodzą.

nad twoim narodem i twoim świętym miastem,

by położyć kres nieprawości,

grzech obłożyć pieczęcią

i odpokutować występek,

a wprowadzić wieczną sprawiedliwość,

przypieczętować widzenie i proroka

i namaścić Święte świętych^s.

25 Ty zaś wiedz i rozumiej:

Od chwili, kiedy wypowiedziano słowo,

że nastąpi powrót i zostanie odbudowana

Jerozolima, do Władcy-Pomazańca –

siedem tygodni;

i w ciągu sześćdziesięciu dwu tygodni

zostaną odbudowane dziedziniec i wał,

jednak w czasach pełnych ucisku.

26 A po sześćdziesięciu dwóch tygodniach

Pomazaniec zostanie zgładzony

i nie będzie dla niego 9 ,26  Tekst niekompletny w hebr. i w tłum.; Teodocjon: „i nie ma w nim winy”. Inni uzupełniają: „sądu” lub „następcy” albo tłum.: „ale nie dla siebie samego”....

Miasto zaś i świątynia

zginą wraz z wodzem, który nadejdzie.

Koniec jego nastąpi wśród powodzi,

i do końca wojny

potrwają zamierzone spustoszenia.

27 Utrwali on przymierze dla wielu

w ciągu jednego tygodnia.

A około połowy tygodnia

ustanie ofiara krwawa i ofiara pokarmowa.

Na skrzydle zaś świątyni

będzie ohyda ziejąca pustką 9 ,27  Posąg Zeusa ustawiony na skrzydle świątyni na rozkaz Antiocha IV i zbezczeszczenie jej (2  Mch 6 ,2 -5 ) pozostały u Żydów na zawsze symbolem ohydy i odrazy; łączono je ze zdarzeniami eschatologicznymi i końcem świata. Chrystus Pan powołuje się na ten wiersz w zapowiedzi zburzenia Jerozolimy i końca świata w Mt 24 ,15 .

i przetrwa aż do końca,

do czasu ustalonego na spustoszenie».