1 Ja, Nabuchodonozor, zażywałem spokoju w swoim domu i radości w swoim pałacu. 2 Miałem widzenie we śnie, które mnie przeraziło. Zaniepokoiły mnie myśli na moim łożu i widziadła [powstałe] w mojej głowie. 3 Toteż wydałem polecenie, by sprowadzono do mnie wszystkich mędrców babilońskich, żeby mi dali wyjaśnienie snu. 4 Zjawili się więc tłumaczący sny, wróżbici, Chaldejczycy i astrologowie. Opowiedziałem im sen, ale nie mogli mi podać jego wyjaśnienia. 5 W końcu przybył do mnie Daniel, któremu na imię według imienia mojego boga Belteszassar, a w którym mieszka duch świętych bogów. Opowiedziałem mu sen: 6 Belteszassarze, przełożony tłumaczących sny! Wiem, że w tobie mieszka duch świętych bogów i że żadna tajemnica nie stanowi dla ciebie trudności. Oto mój sen, który widziałem; wyjaśnij mi go!

7 W mojej głowie, na moim łożu, widziałem takie obrazy:

Patrzyłem, a oto –

drzewo w środku ziemi,

a jego wysokość ogromna.

8 Drzewo wzrastało potężnie,

wysokością swą sięgało nieba,

widać je było aż po krańce ziemi.

9 Liście jego były piękne, a owoce obfite,

dawało ono pożywienie wszystkim.

Pod nim szukały cienia dzikie zwierzęta,

na jego gałęziach mieszkały ptaki podniebne 4 ,9  Por. Ez 17 ,23 ; Mt 13 ,32 .,

nim się żywiło wszelkie ciało^s.

10 Patrzyłem, w moim łożu, na obrazy w moim umyśle, a oto Czuwający 4 ,10 .14 .20  Określenia aniołów. Apokaliptyka rozwinęła szeroko naukę o aniołach. Według niej każdy kraj i naród, a nawet wybitniejsi ludzie (królowie) posiadali swego anioła opiekuna, który był niekiedy wykonawcą wyroków Bożych na narodzie czy królu. Także NT mówi o aniołach stróżach; por. np. Mt 18 ,10 . i Święty zstępował z nieba.

11 Wołał on głośno i tak mówił:

Wyrąbcie drzewo i obetnijcie gałęzie,

otrząśnijcie liście i odrzućcie owoce!

Zwierzęta niech uciekają spod niego,

a ptaki z jego gałęzi!

12 Lecz pień jego korzeni

pozostawcie w ziemi,

i to w okowach z żelaza i brązu,

wśród polnej zieleni.

Niech zwilża go rosa z nieba,

a trawę polną niechaj dzieli

ze zwierzętami!

13 Jego ludzkie serce niech ulegnie odmianie,

a niech otrzyma serce zwierzęce;

siedem 4 ,13  Pewien ustalony okres, niekoniecznie siedem lat. okresów niech nad nim przeminie!

14 Według postanowienia Czuwających [taki jest] dekret, sprawa rozstrzygnięta przez Świętych, aby wszyscy żyjący wiedzieli, że Najwyższy jest władcą nad królestwem ludzkim.

Może je dać, komu zechce,

może ustanowić nad nimi najniższego z ludzi.

15 Taki jest sen, jaki widziałem, ja, król Nabuchodonozor. Teraz zaś, Belteszassarze, podaj mi jego znaczenie, bo wszyscy mędrcy z mojego kraju nie potrafili go wyjaśnić, ty zaś możesz, bo posiadasz ducha świętych bogów».

Daniel wyjaśnia sen

16 Wówczas Daniel, który nosił imię Belteszassar, popadł na chwilę w stan oszołomienia, a jego myśli zaniepokoiły go. Król zaś odezwał się i rzekł: «Niech sen i jego wykład nie wprawiają ciebie w niepokój, Belteszassarze!» Belteszassar odpowiedział: «Panie mój, oby sen [odnosił się] do twoich wrogów, a jego wyjaśnienie do twoich przeciwników! 17 Drzewem, które ujrzałeś, jak rosło i stało się potężne, tak że swą wysokością sięgało nieba i było widoczne na całej ziemi, 18 którego liście były piękne, a owoce obfite, na którym było pożywienie dla wszystkich, pod którym przebywały dzikie zwierzęta i na którego gałęziach gnieździły się ptaki podniebne – 19 jesteś ty, o królu. Wzrosłeś i stałeś się potężny, a wielkość twoja wzrastała i sięgała aż do nieba, panowanie zaś twoje aż po krańce świata. 20 To natomiast, że król widział Czuwającego i Świętego zstępującego z nieba i mówiącego: Wyrąbcie drzewo i zniszczcie je, tylko pień jego korzeni pozostawcie w ziemi, i to w żelaznych i brązowych okowach, wśród polnej zieleni; niech go zwilża rosa z nieba, niech dzieli los ze zwierzętami polnymi, aż upłynie nad nim siedem okresów – 21 to jest wyjaśnienie, królu, i postanowienie Najwyższego, które dopełni się na królu, moim panu. 22 4 ,22 n Opowiadanie o obłędzie Nabuchodonozora opiera się na popularnych podaniach. Znane dziś dobrze z dokumentów jego panowanie wyklucza taki okres w życiu monarchy. Być może chodzi o oszczercze insynuacje pod adresem Nabonida, późniejszego władcy Babilonu, połączone z bardziej znanym Nabuchodonozorem. Budujący charakter opowiadania nie wymaga ścisłości historycznej, lecz podkreśla raz jeszcze władzę Bożą nad biegiem historii. Wypędzą cię spośród ludzi i będziesz przebywał wśród dzikich zwierząt. Tak jak wołom będą ci dawać trawę do jedzenia, a rosa z nieba będzie cię zwilżać. Siedem okresów upłynie nad tobą, aż uznasz, że Najwyższy panuje nad królestwem ludzkim i powierza je, komu zechce. 23 To zaś, że wydano polecenie, by zostawić pień i korzenie, [oznacza, iż] pozostawią ci królestwo, gdy uznasz, że Niebo 4 ,23  Niebo jako „mieszkanie” Boga zastępuje tutaj imię Boże, rzadko wymawiane w okresie judaizmu. sprawuje władzę. 24 Dlatego, królu, przyjmij moją radę i okup swe grzechy uczynkami sprawiedliwymi, a swoje nieprawości miłosierdziem nad ubogimi; wtedy może twa pomyślność okaże się trwała».

Nabuchodonozor w odosobnieniu

25 Wszystko to spełniło się na królu Nabuchodonozorze. 26 Po upływie dwunastu miesięcy, gdy przechadzał się na tarasie królewskiego pałacu w Babilonie, 27 król odezwał się i powiedział: «Czy nie jest to wielki Babilon, który ja zbudowałem jako królewską siedzibę siłą mojej potęgi i chwałą mojego majestatu? 4 ,27  Babilon był jednym z najokazalszych miast ówczesnego świata. Jako ciemiężyciel Izraela pozostał on w tradycji judaistycznej i chrześcijańskiej symbolem pychy i mocy wrogiej Bogu; por. Ap 14 ,8 ; 16 ,19 .» 28 Nim król wypowiedział swoje słowo, padł głos z nieba: «Otrzymujesz zapowiedź, królu Nabuchodonozorze! Panowanie cię odstąpiło; 29 zostaniesz wypędzony spośród ludzi. Będziesz mieszkał wśród dzikich zwierząt i będą ci dawać jak wołom trawę na pokarm. Siedem okresów upłynie nad tobą, aż uznasz, że Najwyższy panuje nad królestwem ludzkim». 30 Natychmiast wypełniła się zapowiedź na Nabuchodonozorze. Wypędzono go spośród ludzi, żywił się trawą jak woły, a rosa z nieba obmywała go. Włosy jego urosły niby [pióra] orła, paznokcie zaś jego jak [pazury] ptaka.

31 «Gdy zaś upłynęły oznaczone dni, ja, Nabuchodonozor, podniosłem oczy ku niebu. Wtedy powrócił mi rozum

i wysławiałem Najwyższego,

wielbiłem i chwaliłem Żyjącego na wieki,

bo Jego władza jest władzą wieczną,

panowanie Jego z pokolenia na pokolenie.

32 Wszyscy mieszkańcy ziemi

nic nie znaczą 4 ,32  „Znaczą”– por. Iz 40 ,17 ; 51 ,6 ; „czynisz” – por. Hi 9 ,12 ; Iz 45 ,9 .;

według swojej woli

postępuje On z niebieskimi zastępami^s.

Nie ma nikogo, kto by mógł powstrzymać Jego ramię^s

i kto by Mu powiedział: Co czynisz?

33 W tej samej chwili powrócił mi rozum i na chwałę Jego panowania powrócił mój majestat i blask. Doradcy moi i możnowładcy odszukali mnie i przywrócili mi władzę królewską, i dano mi jeszcze większy zakres władzy.

34 Ja, Nabuchodonozor,

wychwalam teraz, wywyższam i wysławiam Króla nieba.

Bo wszystkie Jego dzieła są prawdą,

a drogi Jego – sprawiedliwością,

tych zaś, co postępują pysznie,

może On poniżyć».