Wizja barana i kozła 8,1-27 Wizja ta stanowi bardziej szczegółowy opis zdarzeń z okresu perskiego i helleńskiego (zob. ww. 20n), ze szczególnym uwzględnieniem Antiocha IV Epifanesa. Odtąd tekst hebr.

1 W trzecim roku panowania króla Baltazara miałem widzenie, ja, Daniel, po tym, co ujrzałem poprzednio. 2 Gdy patrzyłem podczas widzenia, zobaczyłem siebie w Suzie, w warowni, która leży w kraju Elam. Patrzyłem w widzeniu i znalazłem się nad rzeką Ulaj 8 ,2  Prorocy w swoich wizjach przenoszą się często do miejsc bardzo odległych (np. Jr 13 ,4 ). Suza była stolicą Elamu, leżącego na wsch. od Babilonu, i podlegała mu, a następnie Persji. Koło Suzy przepływała rzeka Ulaj.. 3 Podniosłem oczy i spojrzałem, a oto jeden baran stał nad rzeką; miał on dwa rogi, obydwa wysokie, jeden wyższy niż drugi, a wyższy wyrósł później. 4 Ujrzałem barana bodącego [rogami] ku zachodowi, północy i południu. Żadne ze zwierząt nie mogło mu sprostać ani nikt nie mógł uwolnić się z jego mocy. On zaś czynił, co chciał, i stawał się wielki.

5 A ja patrzyłem uważnie i oto od zachodu szedł kozioł po całej powierzchni ziemi, nie dotykając jej. Kozioł ten miał okazały róg^s 8 ,5  Por. Ps 75 [74 ],5 n.11 . między oczami. 6 Podszedł on do barana o dwóch rogach, którego widziałem, stojąc nad rzeką, i rzucił się na niego z całą złością. 7 Zobaczyłem, jak on, przybliżywszy się do barana, rozzłościł się na niego, i uderzył barana, i złamał oba jego rogi. Baran nie miał siły, by mu stawić czoło. On więc powalił go na ziemię i podeptał nogami, a nie było nikogo, kto by wyrwał barana z jego mocy. 8 Kozioł urósł niezmiernie, ale gdy był w pełni sił, wielki róg uległ złamaniu, a na jego miejscu wyrosły cztery inne 8 ,8  Według tłum. gr.; TM: „cztery okazałe”, co inni wolą. – ku czterem stronom świata. 9 Z jednego z nich wyrósł inny, mały 8 ,9  „Mały” – tekst popr.; „krajowi” – autor ma na myśli prawdopodobnie Palestynę. róg, i wzrastał nadmiernie ku południowi, ku wschodowi i ku wspaniałemu krajowi. 10 Wzniósł się on aż do wojska niebieskiego^s i strącił na ziemię część wojska oraz gwiazd, i podeptał je 8 ,10  Jego pycha i zuchwałość przekroczy miarę ludzką, sięgając nawet sfer nieba i jego Władcy (w. 11 ). Wyraziło się to w ucisku religijnym narodu Bożego (w. 12 ). Inni popr. „wojsko” na „czcicieli”.. 11 Wielkością dosięgał on niemal Władcy wojska, odjął Mu wieczną ofiarę i zniszczył doszczętnie miejsce Jego przybytku 12 i Jego wojsko 8 ,12  „Wojsko” – inni: „czcicieli”; „składał występek” – tekst popr.. Jako codzienną ofiarę składał występek i prawdę rzucił na ziemię; działał zaś skutecznie. 13 I usłyszałem, że jeden ze Świętych 8 ,13  Tj. anioł; por. 4 ,10 n. mówił, a drugi Święty zapytał tego, który mówił: Jak długo [potrwa] widzenie: wieczna ofiara, zgubna nieprawość, przybytek i podeptane wojsko? 14 On zaś powiedział do niego: Jeszcze przez dwa tysiące trzysta 8 ,14  Liczba bardziej konkretna niż w 7 ,25 . Oznacza ona czas trwania ucisku religijnego i zawieszenia kultu w świątyni na 1150  dni (ofiarę składano dwukrotnie w ciągu dnia, rano i wieczorem). Chodzi albo o zbezczeszczenie świątyni (od 8  grudnia 167  do lipca 164  r. przed Chr.), albo o prześladowanie za Antiocha IV począwszy od 171  r. wieczorów i poranków, następnie świątynia odzyska swoje prawa.

Wyjaśnienie wizji

15 Gdy ja, Daniel, oglądałem widzenie i roztrząsałem jego znaczenie, oto stanął przede mną ktoś o wyglądzie mężczyzny, 16 i usłyszałem głos ludzki nad [rzeką] Ulaj, który wołał tymi słowami: Gabrielu, wyjaśnij mu widzenie! 17 Podszedł więc on do miejsca, gdzie stałem, a gdy przybył, przeraziłem się i padłem na twarz. I powiedział do mnie: Wiedz, synu człowieczy, że widzenie odnosi się do czasów ostatecznych. 18 Gdy on ze mną rozmawiał, padłem oszołomiony twarzą ku ziemi; wtedy dotknął mnie, postawił mnie na nogi 19 i powiedział: Oto oznajmię ci, co ma nastąpić przy końcu gniewu, bo widzenie 8 ,19  Dod. wg tłum. gr. Teodocjona. dotyczy końca czasów. 20 Baran, którego widziałeś z dwoma rogami, [oznacza] królów Medów i Persów. 21 Kozioł zaś – króla Jawanu 8 ,21  „Jawan” – ogólna nazwa hebr. Grecji (wpierw Jonii); „króla” – Aleksandra Wielkiego., a wielki róg między jego oczami – pierwszego króla. 22 Róg zaś, który uległ złamaniu, i cztery rogi, co wyrosły na jego miejsce, to cztery królestwa, które powstaną z jego narodu 8 ,22  Królestwa spadkobierców Aleksandra. Spośród nich autor będzie się interesował bezpośrednio jedynie przedstawicielem Seleucydów, Antiochem IV, z uwagi na jego wpływ na losy Palestyny., będą jednak pozbawione jego mocy.

23 8 ,23 nn Antioch IV Epifanes przedstawiony jest jako władca równie wybitny, jak przebiegły i okrutny. Jego polityka nietolerancji i prześladowań religijnych sprawiła, że w pismach apokaliptycznych mówi się o nim jako o największym wrogu Boga i rzeczniku wszystkich sił Mu przeciwnych (Antychryst). Upadek jego „bez udziału ręki ludzkiej” (w. 25 ) nawiązuje do 2 ,34 i wskazuje na bezpośrednią interwencję Bożą.  A przy końcu ich panowania,

gdy występni dopełnią swej miary,

powstanie król o okrutnym obliczu,

zdolny rozumieć rzeczy tajemne.

24 Jego moc będzie potężna,

ale nie dzięki własnej sile 8 ,24  „Ale... sile” – krytycznie niepewne; LXX opuszcza; inni uważają za glosę lub różnie popr.; „podejmował” – tekst popr.; hebr.: „będzie niszczył” – niezrozumiały..

Będzie podejmował rzeczy dziwne

i dozna powodzenia w swych poczynaniach;

obróci wniwecz potężnych

i naród świętych.

25 Przy jego przebiegłości... 8 ,25  „Przebiegłości” – zdanie niedokończone, różnie popr.; „skruszony” – por. 1  Mch 6 ,8 -16 ; 2  Mch 9 ,5 -29 .

nawet knowanie będzie skuteczne

w jego ręku.

Stanie się on wyniosły w sercu

i niespodziewanie zgotuje zagładę wielu.

Powstanie przeciw Najwyższemu Przywódcy,

lecz bez udziału ręki ludzkiej zostanie skruszony.

26 Widzenie zaś o wieczorach i rankach,

jakie opowiedziano tobie, jest prawdziwe.

Ty jednak widzenie okryj milczeniem,

bo dotyczy ono dni odległych.

27 Wtedy mnie, Daniela, ogarnęła niemoc i chorowałem przez [wiele] dni. Następnie wstałem i załatwiałem sprawy królewskie; byłem jednak poruszony widzeniem, gdyż nie mogłem go zrozumieć.