ODSTĘPSTWO IZRAELA I ODNOWIENIE PRZYMIERZA

Kult złotego cielca 32,1-35 Izraelici domagają się posągu bóstwa, który byłby niesiony na przedzie karawany, jak to było w zwyczaju u Egipcjan czy Asyryjczyków. Złoty cielec nie był posągiem jakiegoś bóstwa egipskiego, jak krowa Hator czy byk Apis, ale samego Jahwe. Jeroboam później kazał zrobić posąg Jahwe również w kształcie złotego cielca (1 Krl 12,28nn).

1 A gdy lud widział, że Mojżesz opóźniał swój powrót z góry, zebrał się przed Aaronem i powiedział do niego: «Uczyń nam boga, który by szedł przed nami, bo nie wiemy, co się stało z Mojżeszem, tym mężem, który nas wyprowadził z ziemi egipskiej». 2 Aaron powiedział im: «Pozdejmujcie złote kolczyki, które są w uszach waszych żon, waszych synów i córek, i przynieście je do mnie». 3 I zdjął cały lud złote kolczyki, które miał w uszach, i zaniósł je do Aarona. 4 A wziąwszy je z ich rąk, nakazał je przetopić 32 ,4  Tłum. popr. wg w. 24 ; dosł.: „ukształtować rylcem”; inni popr.: „umieścić w formie odlewniczej”. i uczynić z tego posąg cielca odlany z metalu. I powiedzieli: «Izraelu, oto bóg twój, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej». 5 A widząc to, Aaron kazał postawić ołtarz przed nim i powiedział: «Jutro będzie uroczystość ku czci Pana». 6 Wstawszy wcześnie rano, dokonali całopalenia i złożyli ofiary biesiadne. I usiadł lud, aby jeść i pić, i wstali, żeby się bawić.

7 Pan rzekł wówczas do Mojżesza: «Zstąp na dół, bo sprzeniewierzył się lud twój, który wyprowadziłeś z ziemi egipskiej. 8 Bardzo szybko zawrócili z drogi, którą im nakazałem, i utworzyli sobie posąg cielca odlanego z metalu, i oddali mu pokłon, i złożyli mu ofiary, mówiąc: Izraelu, oto twój bóg, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej».

9 32 ,9 -14  Por. 33 ,3 ; 34 ,9 ; Lb 14 ,11 -19 . I jeszcze powiedział Pan do Mojżesza: «Widzę, że lud ten jest ludem o twardym karku 32 ,9 Parokrotne określenie buntowniczego usposobienia; por. 33 ,3 ; 34 ,9 ; Pwt 10 ,16 .. 10 Pozwól Mi, aby rozpalił się gniew mój na nich. Chcę ich wyniszczyć, a ciebie uczynić wielkim ludem».

11 Mojżesz jednak zaczął usilnie błagać Pana, Boga swego, i mówić: «Dlaczego, Panie, płonie gniew Twój przeciw ludowi Twemu, który wyprowadziłeś z ziemi egipskiej wielką mocą i silną ręką? 12 Czemu to mają mówić Egipcjanie: W złym zamiarze wyprowadził ich, chcąc ich wygubić w górach i zgładzić z powierzchni ziemi? Odwróć zapalczywość Twego gniewu i zaniechaj zła, jakie chcesz zesłać na Twój lud. 13 Wspomnij na Abrahama, Izaaka i Izraela 32 ,13  Tutaj: tyle co Jakuba; por. Rdz 15 ,5 ; 22 ,17 ; 35 ,11 n., Twoje sługi, którym przysiągłeś na samego siebie, mówiąc do nich: Uczynię potomstwo wasze tak licznym jak gwiazdy niebieskie, i całą ziemię, o której mówiłem, dam waszym potomkom, i posiądą ją na wieki». 14 Wówczas to Pan zaniechał zła, jakie zamierzał zesłać na swój lud.

15 Mojżesz zaś zszedł z góry z dwiema tablicami Świadectwa 32 ,15  Zob. przyp. do 16 ,34 . w swym ręku, a tablice były zapisane po obu stronach, zapisane na jednej i na drugiej stronie. 16 Tablice te były dziełem Bożym, a pismo na nich było pismem Boga wyrytym na tablicach.

17 A Jozue, usłyszawszy odgłos okrzyków ludu, powiedział do Mojżesza: «W obozie rozlegają się okrzyki wojenne». 18 On zaś odpowiedział:

«To nie głos pieśni zwycięstwa

ani głos klęski,

lecz słyszę pieśni dwóch chórów 32 ,18  Kilka rkp: „grzeszne”; tłum. staroż.: „przy winie”.».

19 A Mojżesz przybliżył się do obozu i ujrzał cielca i tańce. Zapłonął wówczas Mojżesz gniewem i rzucił z rąk swoich tablice, i potłukł je u podnóża góry. 20 A porwawszy cielca, którego uczynili, spalił go w ogniu, starł na proch, rozsypał w wodzie i kazał ją pić Izraelitom 32 ,20 Zapewne był to rodzaj „sądu Bożego” (ordaliów), jaki stosowano wobec posądzonych kobiet; zob. Lb 5 ,11 -31 .. 21 I powiedział Mojżesz do Aarona: «Cóż ci uczynił ten lud, że sprowadziłeś na niego tak wielki grzech?» 22 Aaron odpowiedział: «Niech się mój pan nie unosi na mnie gniewem, bo wiesz sam, że ten lud jest skłonny do złego. 23 Powiedzieli do mnie: Uczyń nam boga, który by szedł przed nami, bo nie wiemy, co się stało z Mojżeszem, z tym mężem, który nas wyprowadził z ziemi egipskiej. 24 Wtedy rzekłem do nich: Kto ma złoto, niech je zdejmie z siebie. I złożyli mi je, i wrzuciłem je w ogień, i tak powstał cielec».

25 I zobaczył Mojżesz, że lud stał się nieokiełznany 32 ,25  Wyraz wieloznaczny; inni tłum.: „ogołocony” lub „opuszczony”., gdyż Aaron wodze mu popuścił na pośmiewisko wobec nieprzyjaciół. 26 Zatrzymał się Mojżesz w bramie obozu i zawołał: «Kto jest za Panem, do mnie!» A wówczas przyłączyli się do niego wszyscy synowie Lewiego. 27 I rzekł do nich: «Tak mówi Pan, Bóg Izraela: Każdy z was niech przypasze miecz do boku. Przejdźcie tam i z powrotem od jednej bramy w obozie do drugiej i zabijajcie: kto swego brata, kto swego przyjaciela, kto swego krewnego 32 ,27  Oczywiście spośród winowajców.». 28 Synowie Lewiego uczynili według rozkazu Mojżesza, i zabito w tym dniu około trzech tysięcy mężów 32 ,28 Wlg ma: „23  tys.”, być może pod wpływem 1 Kor 10 ,8 ; por. Lb 25 ,4 .9 . Gorliwość Lewitów pochwala Pwt 33 ,9 .. 29 Mojżesz powiedział wówczas do nich: «Wejdźcie dziś w czynności kapłańskie 32 ,29  Dosł.: „napełnijcie swe ręce” (zob. 28 ,41  z przyp.), tj. przez swoją gorliwość o cześć Pana zasłużyliście na kapłaństwo. dla Pana, bo każdy z was [wystąpił] przeciw swojemu synowi, przeciw swemu bratu, aby użyczył On wam dzisiaj błogosławieństwa».

30 Nazajutrz zaś tak powiedział Mojżesz do ludu: «Popełniliście ciężki grzech; ale teraz wstąpię do Pana, może otrzymam przebaczenie waszego grzechu». 31 I poszedł Mojżesz do Pana, i powiedział: «Oto niestety lud ten dopuścił się wielkiego grzechu. Sporządzili sobie boga ze złota. 32 Przebacz jednak im ten grzech! A jeśli nie, to wymaż mnie natychmiast z Twej księgi, którą napisałeś 32 ,32 Symbol wybrania przez Boga (Iz 34 ,16 ; Ps 69 [68 ],29 ; 139 [138 ],16 ; Dn 12 ,1 ; Łk 10 ,20 ; Ap 3 ,5 ; 13 ,8 ; 20 ,12 ). Mojżesz więc pragnie umrzeć za swój lud bądź razem ze swym ludem.». 33 Pan powiedział do Mojżesza: «Tylko tego, który zgrzeszył przeciw Mnie, wymażę z mojej księgi. 34 Idź teraz i prowadź ten lud, gdzie ci rozkazałem, a mój anioł pójdzie przed tobą. A w dniu mojej kary ukarzę ich za ich grzech». 35 I rzeczywiście Pan ukarał lud za to, że uczynił sobie złotego cielca wykonanego przez Aarona.