Ucisk i zazdrość powiększają marność życia

1 A dalej widziałem wszystkie uciski,

jakie pod słońcem się zdarzają.

I oto: łzy uciśnionych,

a nie ma kto ich pocieszyć;

ręka ciemięzców twarda,

a nie ma pocieszyciela.

2 Więc za szczęśliwszych uznałem martwych, którzy dawno już zmarli,

od żyjących, których życie jeszcze trwa;

3 za szczęśliwszego zaś od jednych i drugich uznałem tego,

co jeszcze wcale nie istnieje

ani nie widział spraw niegodziwych,

jakie się dzieją pod słońcem.

4 Zobaczyłem też, że wszelki trud

i wszelkie powodzenie w pracy

rodzi u bliźniego zazdrość.

I to jest marność i pogoń za wiatrem 4 ,4  Por. przyp. do 1 ,14 ..

5 Głupiec zakłada ręce

i zjada swe własne ciało 4 ,5  Bezczynnością sam sobie szkodzi..

6 Lepsza jest garść wypoczynku

niż dwie garści bogactw 4 ,6  „Bogactw” – inni tłum.: „trudu”, wówczas sens byłby: „nadmiaru pracy również należy unikać”; „wiatrem” – por. przyp. do 1 ,14 . i pogoń za wiatrem.

7 I inną jeszcze widziałem marność pod słońcem:

8 Jest ktoś sam jeden, a nie ma drugiego,

i syna nawet nie ma on ani brata –

a nie ma końca wszelkiej jego pracy,

oko zaś jego nie syci się bogactwem:

«Dla kogóż to pracuję

i duszy swej odmawiam rozkoszy?»

To również jest marność i przykre zajęcie.

Korzyści płynące z życia wspólnego i wartość mądrości

9 Lepiej jest dwom niż jednemu,

gdyż mają dobry zysk ze swej pracy.

10 Bo gdy upadną, jeden podniesie drugiego.

Lecz samotnemu biada, gdy upadnie,

a nie ma drugiego, który by go podniósł.

11 Również gdy dwóch śpi razem,

nawzajem się grzeją;

jeden natomiast jakże się zagrzeje?

12 A jeśli napadnie ich jeden,

to dwóch przeciwko niemu stanie;

a powróz potrójny niełatwo się zerwie 4 ,12  Prawdopodobnie przysłowie..

13 Lepszy młodzieniec ubogi, lecz mądry,

od króla starego, ale głupiego,

który już nie umie korzystać z rad.

14 Wyszedł z więzienia, aby królować,

a zdobył godność królewską, choć urodził się biedny 4 ,14  Tekst różnie popr. i tłum. Niektórzy odnoszą go do Józefa egipskiego..

15 Widziałem, jak wszyscy żyjący,

co chodzą pod słońcem,

stanęli przy młodzieńcu, drugim [po królu],

który miał zająć jego miejsce.

16 Nieprzeliczony był cały lud,

na którego czele on stanął.

Ale potomni też nie będą z niego zadowoleni.

Bo także i to jest marność i pogoń 4 ,16  Por. przyp. do 1 ,17 . za wiatrem.

Rady odnoszące się do kultu

17 Zważaj na krok swój, gdy idziesz do domu Bożego.

Zbliżyć się, aby słuchać,

jest rzeczą lepszą niż ofiara głupców,

bo ci nie rozumieją, że źle postępują 4 ,17  Wymaganie czystego sumienia przy składaniu ofiar; por. Ps 26 [25 ],6 nn..