Wolność synów – współdziedziców Chrystusa

1 A to mówię: Jak długo dziedzic jest nieletni, niczym się nie różni od niewolnika, chociaż jest właścicielem wszystkiego. 2 Aż do czasu określonego przez ojca podlega on opiekunom i rządcom. 3 My również, dopóki byliśmy nieletni, pozostawaliśmy w niewoli „żywiołów tego świata” 4 ,3  Czas do przyjścia Chrystusa traktuje Apostoł jako okres małoletniości rodzaju ludzkiego; „żywioły tego świata” to bądź elementy składowe świata materialnego, uważane przez pogan za bóstwa, bądź Prawo, które w zestawieniu z Ewangelią jest niższą, zaczątkową formą religijności (por. Kol 2 ,8 .10 .16 n.20 ), albo dlatego że reguluje ono korzystanie z rzeczy materialnych.. 4 4 ,4 n Ten jedyny u św. Pawła tekst mariologiczny stwierdza bezpośrednio preegzystencję Syna Bożego, a pośrednio – przez pominięcie wzmianki o ziemskim ojcu – nawiązuje do dziewiczego macierzyństwa Maryi. Gdy jednak nadeszła pełnia czasu, zesłał Bóg Syna swego, zrodzonego z Niewiasty, zrodzonego pod Prawem^s, 5 aby wykupił tych, którzy podlegali Prawu, byśmy mogli otrzymać przybrane synostwo. 6 Na dowód tego, że jesteście synami, Bóg zesłał do serc naszych Ducha 4 ,6  „Ducha” – charyzmatyczne znaki przekonywały chrześcijan o fakcie i nadprzyrodzoności udzielonego im synostwa Bożego; „Abba”– zob. Mk 14 ,36 z przyp.; Rz 8 ,15 . Syna swego, który woła: «Abba, Ojcze!» 7 A zatem nie jesteś już niewolnikiem, lecz synem. Jeżeli zaś synem, to i dziedzicem z woli Bożej.

Wezwanie do wysnucia wniosków

8 Wprawdzie ongiś, nie znając Boga, służyliście bogom, którzy w rzeczywistości nie istnieją. 9 Teraz jednak, gdyście Boga poznali i, co więcej, Bóg was poznał 4 ,9  W sensie uznania za swoich., jakże możecie powracać do tych bezsilnych i nędznych żywiołów, pod których niewolę znowu chcecie się poddać? 10 Zachowujecie dni, święta nowiu i lata! 4 ,10  Zwolennicy judaizmu narzucają kalendarz żydowski, szabaty, święta nowiu, lata jubileuszowe itp.; por. Kol 2 ,16 . 11 Obawiam się o was, czy się dla was nie trudziłem na próżno.

12 Bracia^s, proszę was, stańcie się takimi jak ja, bo ja stałem się takim jak wy 4 ,12  Tzn. by porzucili poglądy żydowskie i pogańskie, a przyjęli wzorem Apostoła wolność Ewangelii.. Nie skrzywdziliście mnie w niczym. 13 Wiecie przecież, jak pierwszy raz głosiłem wam Ewangelię^s, zatrzymany chorobą 4 ,13  Była to zapewne malaria, tzw. maltańska., 14 i jak mimo próby, na jaką moje niedomaganie cielesne was wystawiło, nie wzgardziliście mną ani nie odtrąciliście, ale mnie przyjęliście jak anioła Bożego, jak samego Chrystusa Jezusa. 15 Gdzież się więc podziało to, co nazywaliście waszym szczęściem? Bo mogę wydać wam świadectwo: gdyby to było możliwe, bylibyście sobie oczy wydarli i dali je mnie 4 ,15  Być może aluzja do choroby Pawła, atakującej oczy Apostoła, co mogło wzbudzać dla niego współczucie Galatów..

16 Czy dlatego stałem się waszym wrogiem, że mówiłem wam prawdę?

17 Zabiegają o was nie z czystych pobudek, lecz chcą was odłączyć [ode mnie] 4 ,17  Inni rozumieją i tłum.: „od łaski”, „od Chrystusa” lub w sensie: „wyizolować”., abyście o nich zabiegali. 18 Dobrze jest doznawać oznak przywiązania z czystych pobudek zawsze, a nie tylko wtedy, gdy jestem między wami. 19 Dzieci moje, oto ponownie w bólach was rodzę, aż Chrystus w was się ukształtuje. 20 Jakże chciałbym być w tej chwili u was i odpowiednio zmienić swój głos, bo nie wiem, co z wami począć.

Alegoria Sary i Hagar

21 Powiedzcie mi [wy], którzy chcecie żyć pod Prawem, czy Prawa tego nie rozumiecie? 22 Przecież napisane jest, że Abraham miał dwóch synów, jednego z niewolnicy, a drugiego z wolnej 4 ,22  Niewolnica zwała się Hagar, wolna żona – Sara. Według ówczesnego prawa tylko dzieci wolnej żony były wolne i miały prawo dziedziczenia; por. Rdz 16 ,1 -16 ; 21 ,1 -7 .. 23 Lecz ten z niewolnicy urodził się tylko według ciała 4 ,23  Zob. 1 Kor 1 ,26 ., ten zaś z wolnej – na skutek obietnicy. 24 Wydarzenia te mają jeszcze sens alegoryczny: niewiasty te wyobrażają dwa przymierza; jedno, zawarte pod górą Synaj^s, rodzi ku niewoli, a wyobraża je Hagar: 25 Synaj jest to góra w Arabii, a odpowiednikiem jej jest obecne Jeruzalem. Ono bowiem wraz ze swoimi dziećmi trwa w niewoli. 26 Natomiast górne Jeruzalem cieszy się wolnością i ono jest naszą matką.

27 Wszak napisane jest:

Wesel się, niepłodna, która nie rodziłaś,

wykrzykuj z radości, która nie znałaś bólów rodzenia,

bo więcej dzieci ma samotna

niż ta, która żyje z mężem 4 ,27  Iz 54 ,1 . Radość Sary jest typem radości Kościoła..

28 Właśnie wy, bracia, jesteście jak Izaak dziećmi obietnicy. 29 Ale jak wówczas ten, który się urodził tylko według ciała, prześladował tego, który się urodził według ducha, tak dzieje się i teraz. 30 Co jednak mówi Pismo? Wypędź niewolnicę i jej syna, bo nie będzie dziedziczyć syn niewolnicy razem z synem wolnej 4 ,30  Rdz 21 ,10 .12 .. 31 Tak to, bracia, nie jesteśmy dziećmi niewolnicy, ale wolnej.