Babilończycy – narzędziem kary

1 Słowo skierowane do Jeremiasza o całym narodzie judzkim w czwartym roku [panowania] Jojakima, syna Jozjasza, króla judzkiego <to jest w pierwszym roku Nabuchodonozora, króla babilońskiego> 25 ,1  Glosa chronologiczna. Chodzi tu o 605 /604  r. przed Chr., rok wstąpienia na tron Nabuchodonozora.. 2 Prorok Jeremiasz wypowiedział je do całego narodu judzkiego i do wszystkich mieszkańców Jerozolimy: 3 «Począwszy od trzynastego roku [panowania] Jozjasza 25 ,3  Por. 1 ,2 ., syna Amona, króla judzkiego, aż do dnia dzisiejszego, przez dwadzieścia trzy lata kierował Pan słowo do mnie, ja zaś mówiłem do was niestrudzenie, a wy nie słuchaliście. 4 Pan posyłał wam wszystkie swoje sługi, proroków, bez przerwy, a wy nie słuchaliście ani nie nadstawialiście uszu, by słuchać. 5 Słowa te brzmiały: Niech każdy porzuci swoje przewrotne postępowanie, złe uczynki, a będziecie mogli pozostać w ziemi, którą dał Pan wam i waszym przodkom od dawna i na zawsze. 6 Nie chodźcie za cudzymi bogami, by im służyć i cześć oddawać, ani nie pobudzajcie Pana do gniewu dziełami waszych rąk, a nie sprowadzę na was nieszczęścia. 7 Ale nie usłuchaliście Mnie <wyrocznia^s Pana – pobudzając Mnie do gniewu dziełami waszych rąk ku waszej własnej zgubie> 25 ,7  Późniejszy dodatek, którego brak w LXX.». 8 Dlatego tak mówi Pan Zastępów^s: «Ponieważ nie usłuchaliście moich słów, 9 oto poślę, by przyprowadzić wszystkie pokolenia z północy – wyrocznia Pana – i Nabuchodonozora, króla Babilonu, mojego sługę 25 ,9  Por. 27 ,6 ; 43 ,10 . Król babiloński będzie narzędziem wykonania kary w ręku Bożym; po wypełnieniu swego zadania i on zostanie ukarany (w. 12 ).. Sprowadzę ich przeciw temu krajowi, przeciw jego mieszkańcom i przeciw wszystkim narodom dokoła. Wypełnię na nich klątwę^s, uczynię z nich przedmiot zgrozy, pośmiewisko i wieczną ruinę. 10 Sprawię, że ustanie wśród nich głos wesela, głos radości, głos oblubieńca i głos oblubienicy, terkot żaren i [zgaśnie] światło lampy. 11 Cały ten kraj zostanie spustoszony i opuszczony, a narody będą służyć królowi babilońskiemu przez lat siedemdziesiąt 25 ,11  Liczba siedemdziesiąt oznacza długi okres, niekoniecznie pokrywający się z siedemdziesięciu latami słonecznymi. W apokaliptyce hebr. odgrywa ona wielką rolę; por. Dn 9 ,24 -27  z przyp.. 12 A po upływie siedemdziesięciu lat ukarzę króla Babilonu i ten naród – wyrocznia Pana – ich grzechy i kraj babiloński; zamienię go w wieczne pustkowie. 13 25 ,13 n Późniejszy dodatek. Wypełnię na tym kraju wszystkie słowa, które wypowiedziałem przeciw niemu: wszystko, co zostało napisane w tej księdze, co prorokował Jeremiasz przeciw wszystkim narodom. 14 Także ich zmuszą do uległości wielkie narody i wielcy królowie, odpłacając im stosownie do ich czynów i dzieł ich rąk».

Zapowiedź kary na obce narody 25,15-29 Symboliczna wizja pojenia narodów kubkiem gniewu Bożego (49,12; Lm 4,21; Iz 51,17.22n; Ha 2,16) zapowiada karę na obce narody. Ta część rozdz. łączyła się ściśle z proroctwami przeciw obcym narodom (46 –51); por. porządek rozdz. w tłum. greckim.

15 Tak powiedział do mnie Pan, Bóg Izraela: «Weź z mojej ręki kubek wina <to jest gniewu> 25 ,15  Glosa. i daj je do picia wszystkim narodom, do których cię posyłam. 16 Niech piją, zataczają się i szaleją <przed mieczem, który poślę między nich> 25 ,16  Słowa dod. z w. 27 b.». 17 Wziąłem więc kubek z ręki Pana i napoiłem wszystkie narody, do których mnie posłał Pan: 18 Jerozolimę, miasta judzkie, ich królów i przywódców, by uczynić z nich pustkowie, przedmiot zgrozy, pośmiewiska i przekleństwa, jak to jest dzisiaj; 19 faraona, króla egipskiego, i jego sługi, jego przywódców i cały jego naród; 20 wszystkie różnorodne narody i wszystkich królów ziemi Us 25 ,20  Ojczyzna Hioba leżąca prawdopodobnie w kraju Edomitów; por. Rdz 10 ,23 ; 1  Krn 1 ,17 ., wszystkich królów ziemi filistyńskiej, Aszkelon, Gazę, Ekron i to, co pozostało z Aszdodu^s; 21 Edom^s, Moab i synów Ammona, 22 wszystkich królów Tyru^s i wszystkich królów Sydonu^s oraz wszystkich królów zamorskich wysp 25 ,22  Wyspy na Morzu Śródziemnym oraz kolonie fenickie na tym obszarze.; 23 Dedan, Tema, Buz 25 ,23  „Buz” – szczepy północnoarabskie; „skroniach” – zwyczaj podcinania włosów na skroniach właściwy był Beduinom zamieszkałym w Arabii; por. przyp. do 9 ,25 . i wszystkich, którzy podcinają włosy na skroniach; 24 wszystkich królów Arabii i wszystkich królów rozmaitych ludów mieszkających na pustyni; 25 wszystkich królów Zimri 25 ,25  „Zimri” – nie znany już w starożytności naród; „Elamu” – kraju na wsch. od Babilonii., wszystkich królów Elamu i wszystkich królów Medii; 26 wszystkich królów północy, bliskich i dalekich, jednych po drugich; wszystkie królestwa, jakie są na powierzchni ziemi: <król zaś Szeszak będzie pił po nich>.

27 «Powiesz im: Tak mówi Pan Zastępów, Bóg Izraela: Pijcie i upijajcie się; wymiotujcie i padajcie, nie mogąc powstać przed mieczem, który poślę między was. 28 Jeżeli zaś się zdarzy, że nie będą chcieli wziąć kubka z twej ręki, by pić, powiesz im: Tak mówi Pan Zastępów: Musicie wypić! 29 Bo oto od miasta, nad którym wzywano mojego imienia^s, rozpoczynam karę, a wy mielibyście pozostać nie ukarani? Nie ujdziecie kary, lecz raczej miecz przywołam przeciw wszystkim mieszkańcom ziemi – wyrocznia Pana Zastępów. 25 ,26  Późniejszy (LXX opuszcza) dodatek kryptograficzny. Polega to na zamianie kolejnych liter alfabetu na odpowiednie, brane od końca: alef na taw, bet na szin itd. (stąd nazwa „atbasz”). Jeżeli zamienić w opisany sposób litery słowa: Szeszak, otrzymamy „Babel”, jak w Targ., tj. Babilon.

30 Ty zaś będziesz im jako prorok głosił wszystkie te słowa i powiesz im:

Pan grzmi z wysoka

i ze swego świętego przybytku głos wydaje;

grzmi potężnie przeciw swemu pastwisku 25 ,30  Ziemi judzkiej.,

krzyk podnosi, jak tłoczący winogrona.

Do wszystkich mieszkańców ziemi

31 dochodzi wrzawa, aż na krańce ziemi;

albowiem Pan prowadzi spór z narodami,

pozywa przed sąd 25 ,31  Prorocy w karcących mowach często posługiwali się stylem rozprawy sądowej; por. 2 ,5 nn. wszelkie ciało^s,

występnych oddaje na pastwę miecza

– wyrocznia Pana.

32 Tak mówi Pan Zastępów:

Oto nieszczęście ogarnia naród po narodzie,

zrywa się wielka burza z krańców ziemi.

33 W tym dniu będzie [wielu] zabitych przez Pana

od krańca do krańca ziemi.

Nikt nie będzie ich opłakiwał

ani zbierał, ani grzebał;

pozostaną jako nawóz

na powierzchni ziemi.

34 Podnieście lament, pasterze, i krzyczcie!

Tarzajcie się w prochu 25 ,34  Tj. pokutujcie., przewodnicy trzody!

Nadeszły bowiem dni waszej rzezi

i padniecie jak wybrane owce.

35 Nie ma ucieczki dla pasterzy

ani ocalenia dla przewodników trzody.

36 Rozlega się krzyk pasterzy

i lament przewodników trzody,

bo Pan pustoszy ich pastwisko.

37 Niszczeją spokojne pastwiska

od płonącego gniewu Pańskiego.

38 Lew opuścił swą kryjówkę,

bo jego kraj stał się pustkowiem 25 ,38  Por. 4 ,7 . Być może aluzja do plagi lwów w Samarii po deportacji mieszkańców do Asyrii; por. 2  Krl 17 ,25 n.

z powodu niszczycielskiego miecza

i z powodu palącego gniewu Pańskiego».