DZIAŁALNOŚĆ ŚW. BARNABY I ŚW. PAWŁA

Apostołowie ruszają w pierwszą podróż misyjną. Cypr

1 W Antiochii, w tamtejszym Kościele, byli prorokami i nauczycielami 13 ,1  „Nauczycielami” – mowa o charyzmatykach; por. 1  Kor 12 ,28 n; Ef 4 ,11 ; „Manaen” – odpowiada hebr. Menachem.: Barnaba i Szymon, zwany Niger, Lucjusz Cyrenejczyk i Manaen, który wychowywał się razem z Herodem tetrarchą^s, i Szaweł. 2 Gdy odprawiali publiczne nabożeństwo i pościli, rzekł Duch Święty: «Wyznaczcie Mi już Barnabę i Szawła do dzieła, do którego ich powołałem». 3 Wtedy, odprawiwszy post i modlitwę oraz położywszy na nich ręce 13 ,3  Dawniej w tym geście upatrywano konsekrację biskupią, a dziś uważa się, że jest to szczególne błogosławieństwo; por. 14 ,26 ; 15 ,40 ., wyprawili ich. 4 A oni wysłani przez Ducha Świętego zeszli do Seleucji 13 ,4  Port Antiochii u ujścia Orontesu. Stąd na Cypr – 93 km., a stamtąd odpłynęli na Cypr. 5 Gdy przybyli do Salaminy 13 ,5  Najznaczniejsze miasto na Cyprze, za panowania Ptolemeuszów było stolicą., głosili słowo Boże w synagogach żydowskich; mieli też Jana do pomocy. 6 Gdy przeszli przez całą wyspę aż do Pafos 13 ,6  Stolica wyspy na zach. brzegu. Dziś Baffa., spotkali pewnego maga, fałszywego proroka żydowskiego, imieniem Bar-Jezus, 7 który należał do otoczenia prokonsula 13 ,7  Cypr w 22  r. przed Chr. został prowincją senacką pod zarządem prokonsula. Sergiusza Pawła, człowieka roztropnego. Ten, wezwawszy Barnabę i Szawła, chciał słuchać słowa Bożego. 8 Lecz przeciwstawiał się im Elimas 13 ,8  Zapewne tyle co „mędrzec” lub „tłumacz snów”, termin sporny. – mag (tak bowiem tłumaczy się jego imię), usiłując odwieść prokonsula od wiary. 9 Ale Szaweł, zwany też Pawłem, napełniony Duchem Świętym spojrzał na niego uważnie i rzekł: 10 «O, synu diabelski, pełny wszelkiej zdrady i wszelkiej przewrotności, wrogu wszelkiej sprawiedliwości, czyż nie zaprzestaniesz wykrzywiać prostych dróg Pańskich? 13 ,10  Oz 14 ,10 . 11 Teraz dotknie cię ręka^s Pańska: będziesz niewidomy i przez pewien czas nie będziesz widział słońca». Natychmiast spadły na niego mrok i ciemności. I chodząc wkoło, szukał kogoś, kto by go poprowadził za rękę. 12 Wtedy prokonsul, widząc, co się stało, uwierzył, zdumiony nauką Pańską.

Działalność w Antiochii Pizydyjskiej wśród Żydów i pogan

13 Odpłynąwszy z Pafos, Paweł i jego towarzysze przybyli do Perge w Pamfilii 13 ,13  Równina nadmorska na pd. krawędzi Azji Mniejszej., a Jan wrócił do Jerozolimy, odłączając się od nich. 14 Oni zaś przeszli przez Perge, dotarli do Antiochii Pizydyjskiej, weszli w dzień szabatu^s do synagogi i usiedli. 15 Po odczytaniu Prawa^s i Proroków przełożeni synagogi posłali do nich ze słowami: «Przemówcie, bracia, jeżeli macie jakieś słowo zachęty dla ludu». 16 13 ,16 -41  Zob. 2 ,14 -36 z przyp. Wstał więc Paweł i skinąwszy ręką, przemówił: «Słuchajcie, Izraelici, i wy, którzy boicie się Boga! 13 ,16  Tzn. nawróceni na monoteizm poganie, którzy nie przestrzegali jeszcze wszystkich przepisów Prawa, chociaż uczestniczyli w niektórych nabożeństwach. 17 Bóg tego ludu izraelskiego wybrał ojców naszych i wywyższył lud na obczyźnie w ziemi egipskiej, i wyprowadził go z niej mocnym ramieniem^s 13 ,17  Wj 6 ,6 ; 12 ,51 .. 18 Niemal czterdzieści lat znosił cierpliwie 13 ,18  Pwt 1 ,31 . Według innej etymologii: „karmił ich, dostarczał im pokarmu”, lub: „nosił ich na ręku”, czyli opiekował się nimi, co sugeruje tekst hebr. ich obyczaje na pustyni. 19 I wytępiwszy siedem szczepów w ziemi Kanaan, oddał im ziemię ich w dziedzictwo 13 ,19  Pwt 7 ,1 . 20 po około czterystu pięćdziesięciu latach. A potem dał im sędziów aż do proroka Samuela. 21 Później poprosili o króla, i dał im Bóg na lat czterdzieści Saula, syna Kisza, z pokolenia Beniamina. 22 Gdy zaś jego odrzucił, powołał Dawida na ich króla, o którym też dał świadectwo w słowach: Znalazłem Dawida, syna Jessego, człowieka po mojej myśli, który we wszystkim wypełni moją wolę 13 ,22  1 Sm 13 ,14 ; 16 ,12 n; Ps 89 [88 ],21 ; Iz 44 ,28 ..

23 Z jego to potomstwa, stosownie do obietnicy, wywiódł Bóg Izraelowi Zbawiciela Jezusa. 24 Przed Jego przyjściem Jan głosił chrzest nawrócenia^s całemu ludowi izraelskiemu. 25 A pod koniec swojej działalności 13 ,25  „Działalności” – dosł.: „gdy dopełniał biegu”; „nogach” – por. Mk 1 ,7 ; Łk 3 ,16 ; J 1 ,20 .27 . Jan mówił: „Ja nie jestem tym, za kogo mnie uważacie. Po mnie przyjdzie Ten, któremu nie jestem godny rozwiązać sandałów na nogach”.

26 Bracia, synowie rodu Abrahama, i ci spośród was, którzy się boją Boga! Nam została przekazana nauka o tym zbawieniu, 27 bo mieszkańcy Jeruzalem i ich zwierzchnicy nie uznali Go 13 ,27  „Go” – tzn. Jezusa; „co szabat” – zgodnie ze zwyczajem stosowanym w synagogach; por. Łk 4 ,16 n., a potępiając Go, wypełnili głosy Proroków, odczytywane co szabat^s. 28 Chociaż nie znaleźli w Nim żadnej winy zasługującej na śmierć, zażądali od Piłata, aby Go stracił. 29 Gdy wykonali wszystko, co było o Nim napisane, zdjęli Go z krzyża i złożyli w grobie. 30 Ale Bóg wskrzesił Go z martwych, 31 a On ukazywał się przez wiele dni tym, którzy z Nim razem poszli z Galilei do Jeruzalem, a teraz dają świadectwo o Nim przed ludem. 32 My właśnie głosimy wam Dobrą Nowinę o obietnicy danej ojcom: 33 że Bóg spełnił ją wobec nas jako ich dzieci, wskrzesiwszy Jezusa. Tak też jest napisane w psalmie drugim:

Ty jesteś moim Synem,

Ja Ciebie dziś zrodziłem 13 ,33  Ps 2 ,7 ..

34 A [to], że Go wskrzesił z martwych i że nie miał już nigdy ulec rozkładowi, tak wyraził:

Wypełnię wierne, święte sprawy Dawida 13 ,34  Iz 55 ,3 . Zapewne aluzja do świętości obiecanej na czasy mesjańskie Nowemu Dawidowi, tj. zmartwychwstałemu Chrystusowi..

35 Dlatego i w innym miejscu mówi:

Nie dozwolisz, aby Twój Święty uległ rozkładowi 13 ,35  Ps 16 [15 ],10 ..

36 Dawid jednak, zasłużywszy się swemu pokoleniu, zasnął z woli Bożej i został przyłączony do swych przodków 13 ,36  Por. 1 Krl 2 ,10 ., i uległ rozkładowi. 37 Lecz nie uległ rozkładowi Ten, którego Bóg wskrzesił 13 ,37  To samo rozumowanie co w 2 ,24 -31 .. 38 Niech więc będzie wam wiadomo, bracia, że zwiastuje się wam odpuszczenie grzechów przez Niego: 39 Każdy, kto uwierzy, jest przez Niego usprawiedliwiony ze wszystkich [grzechów], z których nie mogliście zostać usprawiedliwieni w Prawie Mojżeszowym.

40 Baczcie więc, aby nie sprawdziły się na was słowa Proroków:

41 Patrzcie, szydercy, zdumiewajcie się i odejdźcie,

bo za dni waszych dokonuję dzieła,

dzieła, któremu byście nie uwierzyli,

gdyby wam ktoś o nim mówił» 13 ,41  Ha 1 ,5 (LXX)..

42 Kiedy wychodzili, proszono ich, aby w następny szabat mówili do nich o tym samym. 43 A po zakończeniu zebrania wielu Żydów i pobożnych prozelitów^s towarzyszyło Pawłowi i Barnabie, którzy w rozmowie starali się zachęcić ich do wytrwania w łasce Boga. 44 W następny szabat zebrało się niemal całe miasto, aby słuchać słowa Bożego. 45 Gdy Żydzi zobaczyli tłumy, ogarnęła ich zazdrość, i bluźniąc, sprzeciwiali się temu, co mówił Paweł. 46 Wtedy Paweł i Barnaba powiedzieli odważnie: «Należało głosić słowo Boże najpierw wam 13 ,46  Jako spadkobiercom obietnic Bożych; por. Rz 9 ,4 .. Skoro jednak odrzucacie je i sami uznajecie się za niegodnych życia wiecznego, zwracamy się do pogan. 47 Tak bowiem nakazał nam Pan: Ustanowiłem Cię światłością dla pogan, abyś był zbawieniem aż po krańce ziemi» 13 ,47  Iz 49 ,6 ; por. Łk 2 ,32 ; Dz 1 ,8 .. 48 Poganie, słysząc to, radowali się i wielbili słowo Pańskie, a wszyscy, przeznaczeni do życia wiecznego, uwierzyli. 49 Słowo Pańskie szerzyło się na cały kraj. 50 Ale Żydzi podburzyli pobożne a wpływowe niewiasty i znaczniejszych obywateli, wzniecili prześladowanie Pawła i Barnaby i wyrzucili ich ze swoich granic. 51 A oni, strząsnąwszy na nich pył z nóg 13 ,51  „Pył z nóg” – por. Mt 10 ,14 par.; „Ikonium” – jedno z najdawniejszych miast Anatolii., przyszli do Ikonium. 52 A uczniowie byli pełni wesela i Ducha Świętego.