Prolog Księga historii Tobiasza , syna Tobiela , syna Ananiela , syna Aduela , syna Gabaela z rodu Asjela , z pokolenia Neftalego , którego uprowadził do niewoli Salmanassar , król asyryjski , z Tisbe , [ z miasta ] leżącego na prawo od Kadesz - Neftali , w Górnej Galilei , poniżej Chasor poza drogą na zachód z lewej strony Fogor . Tobiasz zawsze wierny Bogu Ja , Tobiasz , chodziłem drogami prawdy i dobrych uczynków przez wszystkie dni mojego życia . Dawałem wiele jałmużny moim braciom i moim rodakom , uprowadzonym razem ze mną do kraju Asyrii do Niniwy . Kiedy byłem jeszcze w mojej ojczyźnie , w ziemi Izraela - byłem wtedy jeszcze młodzieńcem - całe pokolenie Neftalego , mego przodka , odstąpiło od domu Dawida , mego praojca , i od miasta Jerozolimy , które wybrane było ze wszystkich pokoleń Izraela jako miasto dla wszystkich pokoleń izraelskich do składania ofiar . Tam była poświęcona świątynia , w której mieszka Bóg , i zbudowana dla wszystkich pokoleń na wieki . Wszyscy moi bracia i dom Neftalego , mego przodka , składali ofiary cielcowi , którego uczynił Jeroboam , król izraelski , w Dan i na wszystkich górach Galilei . Ale ja pielgrzymowałem często zupełnie sam na święta do Jerozolimy , jak jest przepisane w nakazie wiekuistym dla całego Izraela . Spieszyłem do Jerozolimy z pierwocinami owoców i zwierząt , z dziesięciną bydła i z pierwszą wełną owiec . Dawałem to kapłanom , synom Aarona , na ołtarz . Synom zaś Lewiego , pełniącym swą służbę w Jerozolimie , dawałem dziesięciny ze zboża , wina , oliwy , jak również z drzewa granatu , z figowego i z innych drzew owocowych . Tę drugą dziesięcinę płaciłem w pieniądzach przez sześć lat . Szedłem tam i składałem ją co roku w Jerozolimie . Trzecią [ dziesięcinę ] dawałem sierotom , wdowom i prozelitom , którzy należeli do synów Izraela . Przynosiłem im ją i dawałem co trzeci rok . Myśmy ją jedli stosownie do podanego w Prawie Mojżeszowym przepisu i stosownie do zaleceń Debory , matki Ananiela , mojego ojca , ponieważ ojciec mój umarł pozostawiając mnie sierotą . A gdy stałem się mężem , wziąłem za żonę Annę , pochodzącą z naszego rodu . Ona urodziła mi syna , któremu nadałem imię Tobiasz . Po uprowadzeniu do Asyrii , dokąd mnie zabrano , przybyłem do Niniwy . Wszyscy moi bracia i współrodacy jedli tam potrawy pogan . Co do mnie strzegłem się , aby nie jeść niczego z pogańskich potraw . I wierny byłem mojemu Bogu z całej duszy . Najwyższy dał mi łaskę i względy u Salmanassara i dokonywałem wszelkich potrzebnych mu zakupów . Podróżowałem do Medii , gdzie dokonywałem zakupów aż do jego śmierci . Przy tej sposobności złożyłem u Gabaela , brata Gabriego , w kraju Medów sakwę z dziesięcioma talentami srebra . A gdy Salmanassar umarł , a królem został jego syn Sennacheryb , wtedy drogi Medii stały się niebezpieczne , tak że już nie mogłem podróżować do Medii . W dniach [ panowania ] Salmanassara dawałem często jałmużnę braciom z mojego narodu . Dawałem mój chleb głodnym i ubranie nagim . A jeśli widziałem zwłoki któregoś z moich rodaków wyrzucone poza mury Niniwy , grzebałem je . I grzebałem także , jeśli kiedy zabił kogoś Sennacheryb , gdy po swej ucieczce powrócił z Judei w dzień sądu , który wykonał na nim Król Nieba za jego bluźnierstwa . W swoim gniewie pomordował on wielu synów Izraela . Ja zaś potajemnie zabierałem ich ciała i grzebałem je . Sennacheryb zaś szukał ich , ale ich nie znalazł . A jeden z mieszkańców Niniwy poszedł i doniósł królowi , że to ja jestem tym , który grzebie potajemnie . Wtedy musiałem się ukrywać , a kiedy dowiedziałem się , że król mnie szuka , aby mnie zabić , bałem się i uciekłem . Wtedy cały mój majątek zagrabiono i nie zostało mi nic , co by nie poszło do skarbu królewskiego , oprócz mojej żony Anny i mojego syna Tobiasza . A po upływie niecałych czterdziestu dni zabili króla dwaj jego synowie i uciekli w góry Ararat . Po nim został królem jego syn Asarhaddon . Ten ustanowił Achikara , syna mego brata Anaela , zwierzchnikiem nad podatkami w swoim królestwie . Także nad całym krajem otrzymał on władzę . Wtedy Achikar wstawił się za mną i powróciłem do Niniwy . Achikar był za Sennacheryba , króla asyryjskiego , wielkim podczaszym , stróżem pieczęci , zarządcą i głównym rachmistrzem . Asarhaddon podniósł go w jego godnościach jeszcze wyżej . Był on z mojego rodu , był moim siostrzeńcem .
Tłumaczenie według kodeksu S, który różni się w wielu miejscach od Wlg o nieistotne dodatki. W LXX nazwisko starszego Tobiasza (ojca) brzmi Tobit, młodszego (syna) Tobias. W naszym tłum. obydwom, i ojcu i synowi, dajemy to samo imię Tobiasz.
Salmanassar V panował od 726 do 722. Ale najprawdopodobniej chodzi tu o Tiglat-Pilesera III (745-726), który w r. 734 uprowadził do niewoli mieszkańców Galilei, a między nimi także i Tobiasza.
Wg kod. BA.
Sennacheryb (705-681) był faktycznie synem Sargona II (722-705). Salmanassar zaś już umarł przy oblężeniu Samarii w r. 722, a dalej dzieło jego jako rzeczywistego zwycięzcy Izraelitów poprowadził panujący po nim Sargon.
Aluzja do nieudanej wyprawy:
;
.
Zajmuje on wysokie stanowisko na dworze asyryjskim (por.
). Bliższe dane o Achikarze, zwłaszcza
, wskazują na to, że jest to postać historyczna, a nawet krewny Tobiasza, mimo że występuje jako bohater znanej na Wschodzie legendy, pt. "Mądrość Achikara".
