Panowanie nad sobą Nie oddawaj siebie na wolę swych żądz , abyś jak bawół nie był [ nimi ] miotany . Liście zmarnujesz , owoce zniszczysz i pozostawisz siebie jak uschłe drzewo . Zła żądza zgubi tego , kto jej nabył , i uczyni go uciechą dla wrogów . Przyjaciele Miła mowa pomnaża przyjaciół , a język uprzejmy pomnaża miłe pozdrowienia . Żyjących z tobą w pokoju może być wielu , ale gdy idzie o doradców , [ niech będzie ] jeden z tysiąca ! Jeżeli chcesz mieć przyjaciela , posiądź go po próbie , a niezbyt szybko mu zaufaj ! Bywa bowiem przyjaciel , ale tylko na czas jemu dogodny , nie pozostanie nim w dzień twego ucisku . Bywa przyjaciel , który przechodzi do nieprzyjaźni i wyjawia wasz spór na twoją hańbę . Bywa przyjaciel , ale tylko jako towarzysz stołu , nie wytrwa on w dniu twego ucisku . W powodzeniu twoim będzie jak [ drugi ] ty , z domownikami twymi będzie w zażyłości . Jeśli zaś zostaniesz poniżony , stanie przeciw tobie i skryje się przed twym obliczem . Od nieprzyjaciół bądź z daleka i miej się na baczności przed twymi przyjaciółmi . Wierny bowiem przyjaciel potężną obroną , kto go znalazł , skarb znalazł . Za wiernego przyjaciela nie ma odpłaty ani równej wagi za wielką jego wartość . Wierny przyjaciel jest lekarstwem życia ; znajdą go bojący się Pana . Zdobywanie mądrości Kto się boi Pana , dobrze pokieruje swoją przyjaźnią , bo jaki jest on , taki i jego bliźni . Synu , od młodości swej staraj się o naukę , a będziesz ją nabywał aż do siwizny . Jak oracz i siewca przystępuj do niej i czekaj na dobry jej plon ; trochę się utrudzisz pracując nad nią , ale wnet będziesz spożywał jej owoce . Jakże bardzo twarda jest dla nieuków , a lekkoduch w niej nie wytrwa . Jak potężny kamień próby go przytłoczy i nie będzie zwlekał z jej odrzuceniem . Mądrość bowiem , zgodnie ze swą nazwą , nie dla wielu jest dostrzegalna . Słuchaj , synu , przyjmij me zasady , a rady mojej nie odrzucaj ! Włóż nogi w jej dyby , a szyję swą w jej obrożę ! Poddaj ramiona swe i dźwignij ją , a nie zżymaj się na jej więzy ! Całą duszą zbliż się do niej i strzeż jej dróg ze wszystkich sił ! Ubiegaj się o nią , szukaj , a da ci się poznać , a gdy ją posiądziesz , nie wypuszczaj z objęć ! Na koniec bowiem znajdziesz miejsce jej odpoczynku , a to ci się w radość obróci . Dyby jej będą ci walną obroną , a obroża jej strojem zaszczytnym . Złota bowiem jest na niej szata , a więzy jej są z nici purpurowych . Jak strój wspaniały ją przywdziejesz , jak wieniec radosnego uniesienia włożysz na siebie . Jeżeli jej będziesz pożądał , posiądziesz naukę , jeśli dołożysz uwagi , zdatny będziesz do zrobienia wszystkiego . Jeżeli będziesz lubił słuchać , nauczysz się , i jeśli nakłonisz ucha swego , będziesz mądry . Stań na zgromadzeniu starszych : a [ jeśli ] kto jest mądry , przyłącz się do niego ! Chętnie słuchaj wszelkiego wykładu rzeczy Bożych , a przysłowia rozumne niech nie ujdą twojej uwagi ! Jeżeli ujrzysz kogoś mądrego , już od wczesnego rana idź do niego , a stopa twoja niech ściera progi drzwi jego ! Rozmyślaj nad zarządzeniami Pana , a przykazaniami Jego zawsze pilnie się zajmuj ! On sam umocni twe serce , a pożądana mądrość będzie ci dana .
W wielu wydaniach
otrzymuje oznaczenie:
. Stąd pozorny brak wiersza. Tekst zresztą skażony.
Duży, okrągły kamień, którym młodzież, przez podnoszenie, próbowała swych sił.
Hebr. termin tu użyty wiąże się z czynnościami: "pouczać", "karać", "zwracać uwagę". Mądrość tak pojęta nakłada pewne więzy, krępuje złe skłonności, dlatego wielu nie chce jej dostrzec.
Wg hebr.
